HASTANE - DOKTOR GP SÜRECİ
İrlanda’da 4 yıldır yaşayan bir çift olarak bu sene hamilelik sürecini deneyimledim. Bu konuda çok fazla Türkçe kaynak olmadığı için deneyimlerimi Türkçe olarak paylaşmak istedim. Üşenmezsem belki ileride kısa videolar da çekerim :)
Öncelikle nacizane buradaki sistemi Türkiye’deki ile karşılaştırmamanızı öneririm. Türkiye’de devlet hastanelerindeki yada özel hastanedeki süreçler buradan çok farklı ve çok daha kontrollü ilerliyor. Ben daha önce Türkiye’de hamilelik deneyimi yaşamamıştım ancak benden hemen önce yada benimle beraber aynı dönemde Türkiye’de hamile olan arkadaşlarım sayesinde oradaki tüm süreçten ve yapılan kontrollerden de haberdar idim.
HAYAL’in Hikayesi
Tesadüfen 2017 yazında Türkiye’de tatildeyken öğrendim hamile olduğumu. Öğrenince 5. haftada doktora gidip keseyi gördüm, 7. haftada da tekrar gidip kalp atışını duydum, sonrasında Türkiye tatilimiz bitti ve Dublin’e geri döndüm. Eğer bu sırada Dublin’de olsa idim “Early Pregnancy Scan” için özel bir klinik bulup muhtemelen 7. - 8. haftalarda randevu alıp kalp atışını duymak için giderdim. Bu kontrolün ücreti gittiğiniz kliniğe göre 90-150 Euro arasında değişebiliyor. Hamileliği öğrenir öğrenmez randevu alsanız iyi olur, son haftada istediğiniz klinikte yer bulamayabilirsiniz. Kendim yaptırmadığım için detayları çok bilmiyorum. Hastanelerde riskli bir durumunuz olmadığı sürece bu kontrol yapılmıyor.
AİLE HEKİMİ KAYIT - 19 EKiM - 7hafta+6gün
Burada genel olarak ilgisinden memnun kalabileceğiniz bir aile hekimi bulmak pek kolay değil. Daha önce Dublin 15’de yaşarken orada gittiğim doktordan memnundum, ancak sonra Dublin 7’ye taşınınca bu bölgede referansına güvendiğim bir doktor bulamadım. Bir süre Dublin 15’deki doktoruma devam ettim, daha sonra bir arkadaşımın referansı ile D4’de bir aile hekimine kaydolup, ona devam etmiştim. Türkiye’den döndüğümüz zaman aile hekimime durumu bildirmeye gittim. Alkol-sigara kullanmamam, folik asit almam gibi basit hamilelik bilgilerini verdi. Tansiyonumu ölçtü, idrar örneği aldı (bunu hangi test için yaptı bilmiyorum :) ). Hastaneye götürmem için bir mektup verdi. Burada önemli olan özel bir durumunuz varsa (şeker, tiroit problemi, tüp bebek, hormon problemi, obezite vs) onun mektupta yazılı olmasını isteyin. Aksi halde hastaneye durumu sizin anlatmanız zor olabilir. Doktorunuza hastane, doktor ve takip seçimi hakkında da sorular sorabilirsiniz.
HASTANE SEÇİMİ
Dublin’de 3 adet devlet doğum hastanesi var. Özel doğum hastanesi yok. Evde doğum da desteklenen seçenekler arasında ama onu seçiyorsanız bile bir hastanede düzenli takiplerinizi olmalısınız. Hastanelerin ikisi şehir merkezinde “Rotunda Hospital” (Dublin 1) ve “National Maternity Hospital” (Dublin 2) diğeri de gene merkezden çok uzak olmayan “Coombe Hospital”. 3 hastanede de doğum yapan arkadaşlarım oldu, gene 3’ü içinde güzel ve kötü deneyimler, hikayeler dinledim. O yüzden kendi önceliklerinizi belirleyerek ona göre bir hastane seçmenizi öneririm. Ayrıca internetten yorumlar okuyun (boards.ie de çok yazı var), youtube’dan hastane videoları izleyin.
Ben diğer adı “Holles Street” olan “National Maternity Hospital” ı seçtim. Hem daha önce orada doğum yapan arkadaşlarımın deneyimleri hem de 1 yıl önce başka bir rahatsızlık sebebiyle orada 2 gün acil serviste kalışımdaki tecrübelerim bu seçimde etkili oldu.
TAKİP SEÇİMİ
Hastaneyi seçtikten sonra takibinizin nasıl olmasını istediğinizi seçmeniz gerek. Herhangi bir şey belirtmezseniz ön tanımlı olarak “public” denilen ücretsiz takibe kaydınız yapılıyor, hastaneye hiç para ödemeden kontrolleriniz ve doğumunuz gerçekleşiyor. Ayrıca yarı-özel “semi private” ve özel “private” seçenekleri de var. Yarı-özel ve özelin kontrolleri ücretsize göre daha sık ancak onlar da ücretsizdeki gibi 13. haftadan sonra başlıyor. Ücretlendirme şekli, kontrol sıklığı, kontrollerde ebe, ultrason uzmanı yada doktoru görmeniz seçtiğiniz takibe göre değişiyor.
Ben yarı-özel takibi kendi adıma fiyat performans olarak mantıklı buldum. Şu linkteki karşılaştırma işinize yarayabilir : http://www.nmh.ie/maternity-care-options/patient-category-options.235.html
Bundan sonra yazacaklarım benim hastanem için geçerli. Takip tipinizi seçerken özel sağlık sigortanız ile ayrıca konuşup onların neleri karşıladığını öğrenmelisiniz. Genelde doktor ve kontrol masraflarına karışmazlar ama hastanede seçtiğiniz odanın ücretini öderler. Sigortanız yoksa ödeyeceğiniz ücretler özellikle oda ücretleri çok yüksek olabilir. Benim hastanemdeki gecelik fiyatlar (http://www.nmh.ie/_fileupload/finance/FB%20AB%20Accommodation%20Rates.pdf) : Özel oda 1000 Euro, Yarı Özel oda (4 kisilik) 813 Euro, Günlük bakım (8 kisilik) 407 Euro(Public care olarak gidiyorsanız bunu da ödemiyorsunuz). Oda konusunda çok konforunuz yok, private takip seçenlerin birçoğu da yüksek oda ücreti ödemelerine rağmen yer olmadığı için 4 yada 8 kişilik odalarda kalabiliyorlar. Bence en önemli ihtiyaçlardan biri olan refakatçiye hiç bir odada izin verilmiyor. İkiz bebek olması, sezaryen olup yerinizden kalkamamanız gibi durumların hepsi dahil. Akşama kadar kalan refakatçinizin akşam gitmesi ve sonra gerektikçe hemşire çağırmanız isteniyor. Bu konuda da farklı kişilerden iyi kötü çok değişik deneyimler duydum. Hastanede yemekler çeşitli ve güzel diyebilirim, vejeteryan opsiyonları da genelde oluyor. Hastane zaten şehir merkezinde olduğu için her yer cafe ve restoran dolu.
Kayıt yaptırırken önce yanlışlıkla genel kayıt ofisine gidip, aile hekiminden aldığım mektubu oraya verdim. Hangi takip tipini seçtiğimi onlar sormayınca ben de belirtmedim. Sonrasında bana public hasta olarak randevu gönderdiklerinde düzeltmelerini istedim, beni semi-private kliniğe yönlendirdiler. Dosyam onlara geçti ve public randevum iptal edildi. Bunun için birkaç telefon görüşmesi yapmam gerekti. Hatların sürekli dolu olduğunu düşünürseniz pek çok kere aradım diyebilirim. En başında semi private istediğimi belirtseydim daha kolay olacaktı. Private seçtiyseniz zaten onun için private kliniğe gidip ayrıca kaydolmanız gerekiyor.
Daha sonra 13. hafta için ilk randevumun tarih ve saatini bana posta ile gönderdiler. Postada ayrıca doldurmamı istedikleri özel sağlık sigortası formu, aile formu gibi bilgiler de yer alıyordu.
12.HAFTA KONTROLÜ 20 KASIM - 12hafta+3gün
Türkiye’de 12. haftada yapılan adı 2’li test adındaki kontrol buradaki hastanelerde yapılmıyor. Özel kliniklerde Türkiye’deki kadar detaylı yapılıp yapılmadığından emin olamadığım için bu haftada da Türkiye’ye gitmeyi kendi adıma uygun buldum. Burada 2’li test yerine Türkiye’de de yapılan “Prenatal Harmony Test” i birkaç özel klinikte yaptırabiliyorsunuz. Tam olarak 2’li test yerine geçmiyor bence. Kromozomal olarak sonuçları verse de, 2’li testte yapılan detaylı organ incelemesinin olduğu ultrason taraması yok diye biliyorum. Bu kontrol için ücretler hem Türkiye’de hem burada oldukça yüksek.
13.HAFTA KONTROLU 28 KASIM - 13hafta+4gün
Hastaneye ilk gidişimizdi. Daha önce bu hastanede semi-private takip seçen kimse ile konuşmadığım için nasıl bir başlangıç olacağını bilmiyordum. Eşimle beraber gittik bütün kontrollere, benim gibi biraz da panikseniz konuşulanları dinleyecek 2. birinin olması iyi oluyor. Resepsiyonda girişimizi yaptırdık. Bize büyük bir dosya içerisinde bir sürü broşür, tanıtım kağıtları, hastaneye ait hamilelik ve doğum kitabı ve hamilelik boyunca kullanılacak takip dosyamızı (chart) verdiler. Ödemeyi istersek bu hafta, istersek 16. haftada geleceğimiz kontrolde yapabileceğimizi söylediler. Ödemeyi kart yada nakit olarak yapabiliyorsunuz.
Sonra bekleme odasında kısa bir beklemeden sonra önce beni bir ebe çağırdı ve muhabbet odasına geçtik. Burada dil sorununuz yoksa yalnız gelmenizi istiyorlar. Uzun uzun benim, eşimin ve her ikimizin de ailelerine ait sağlık soruları sordu. Sağlık geçmişiniz takip sürecinizi ve tahlillerini belirliyor. O yüzden bir düşünüp öyle gitmekte yarar var. Ben de demir ve B12 emilimi sorunu vardı. Son birkaç yılda düzeldiği için aklıma gelmedi ve ebeye söylemedim ama aslında söylemem gerekiyordu. Hamilelikte tekrar nüksetti neyse ki ilk tahlil sonuçlarında görüp dosyama eklediler.
Ebe ayrıca detaylı olarak hastanede verilen eğitimleri ve hangilerine katılmam gerektiğini anlattı. Genel eğitimlere ek olarak fazla kilolu olduğum için diyetisyen seansına gitmemi önerdi ve bütün eğitimler için nasıl randevu alacağımı anlattı.
Genel boy kilo tansiyon ölçümü sonrasında tahliller için kan verdim. (Daha sonra bu tahlillerin faturası ayrıca 125.00 Euro olarak eve geldi, onu telefon ile arayarak kartla ödüyorsunuz. Sigortanız karşılıyor olabilir, mutlaka onlardan da talepte bulunun. Uygun değilse zaten talebinizi geri çevirirler. )
Sonrasında doğum uzmanı(obstetrician) kontrolü için tekrar beklemeye başladım, bu sefer eşim de yanımdaydı. Oldukça güler yüzlü ve benim heyecanımı paylaşan bir bayanla karşılaştım. Yaklaşık 20 dakikalık detaylı bir ultrason yaptı. Ultrasonu yaparken bize de detaylı olarak bebeği gösterdi ve gelişiminden bahsetti. Sonrasında saklamamız için birkaç da resim verdi :) . Dosyamızı bir sonraki kontrolde almak üzere onda bıraktık. Çıkmadan tekrar resepsiyona uğrayıp bir sonraki kontrolün randevusunu aldık 16. hafta için. Ayrıca 20. hafta sonrası için anatomi kontrolü randevusunu başka bir klinikten almam için kliniğin bilgilerini verdiler. Tüm kontrol randevularını takip etmem için bir de randevu takip kartım vardı artık.
ÖDEME POSTALARI
Kontrolden birkaç gün sonra 125.00 euro’luk tahlil faturası geldi. Telefonda birilerine kart bilgilerimi vererek ödeme yapmak çok alışık olduğum bir durum değil o yüzden başka türlü ödeyebilir miyim diye araştırdım ama sonuç elde edemdim. Sonrasında telefon ile arayıp banka kartı bilgilerimi verdim ve ödemeyi tamamladım. 1 hafta içerisinde de bana ödemenin yapıldığına dair bir fatura daha geldi posta ile.
Bir de semi-private kontrol ücreti olan 900 euro için (Benim özel sağlık sigortam olduğu icin ödemem gereken aradaki fark bu kadardı.) ödemenin henüz yapılmadığına dair bir posta geldi. Hastaneden aldığım bilgiye göre 16. hafta kontrolünde ödeyecektim, o yüden hastaneden aldığım bilgiye güvendim ve postayı pek umursamadım. Zaten 1 hafta sonra kontrole gidecektim hastaneye. İyi ki de öyle yapmışım hastaneye gittiğimde onların yanlışlıkla gönderildiğini normalde 16. haftadan sonra gönderilmesi gerektiğini söylediler. Böyle bir şey yaşarsanız endişelenmeyin :)
EĞİTİMLER İÇİN RANDEVULAR
Bu konuda biraz zaman harcamak gerekiyor. Katılmanız gereken eğitimler var, ayrıca ek olarak katılmak isteyeceğiniz ücretli ücretsiz eğitimler var.
Hastanede her çarşamba öğlen saatlerinde verilen genel bir eğitim var. Benim 13. haftada ebeyle konuştuktan sonra haberim olmuştu ama bebek sahibi olmaya karar verdikten sonra yada hamile olduğunuzu ilk öğrendiğinizde gidebilirsiniz. 13. hafta bence bu eğitim için biraz geç, daha erken bilinçlenmekte fayda var :) Bu eğitim herkese açık ve rezervasyon gerektirmiyor, her hafta gidebilirsiniz. İçerik olarak her hafta aynı şeyi anlattıklarını düşündüğüm için ben sadece 1 kere eşimle beraber gittim.
Doğuma hazırlık kursu için rezervasyon yaptırmanız gerekiyor. Gene 13. hafta kontrolünde ebe hangi numarayı arayarak ya da e-posta atarak rezervasyon yaptırabileceğimi söylemişti. Mümkünse eşinizle katılmanızı öneriyorlar ama isterseniz sadece bayanların katıldığı seanslar da var. Tek gün 2 gün yada 5 hafta haftada 2 saat süren seanslar var. Kimi seanslar ücretli, çoğu ücretsiz. Ben 2 hafta üst üste pazartesi yarım gün gideceğim şekilde seçtim seansımı. Seans bilgilerini ve sormak istediğinizi diğer soruları e-postayla sorabilirsiniz. Telefon ile ulaşmak pek mümkün değil, şansınız yaver gider ve telefonu açarlarsa da gene de e-posta atmanızı istiyorlar.
Hastanede ayrıca ücretli olarak yoga dersi de veriliyor. Dublin hamilelik oncesi (prenatal) kurslarda çok seçenek bulabileceğiniz bir yer. Hamilelik için pek çok pilates, yoga, suda jimnastik, nefes egzersizleri gibi kurslar bulabilirsiniz.
16.HAFTA KONTROLü 20 ARALIK - 16hafta+5gün
Hastanedeki 2. kontrolümüzdü. Bir öncekinden farklı olarak çok kısa sürdü. İlk olarak ebeye idrar örneği verdim. Bir önceki kan testlerine göre kan seviyem düşük olduğu için testleri tekrarlamak istediklerini söyleyip tekrar kan aldılar.
Sonrasında doktor için tekrar beklemek başladık. Doktor kontrolü 3dk kadar sürdü. Tansiyon ölçümü ve bebeğin kalp atışı ile kafa ölçümünü yaptıkları kısa bir ultrasonun ardından çıktık odasından. Benim çok fazla sorum yoktu ama bu kontrolde de diğer bütün kontrollerde de ne kadar kısa sürmüş olursa olsun, tüm sorularıma beni rahatlatacak şekilde cevap aldığımı rahatlıkla söyleyebilirim.
21.HAFTA ANATOMİ KONTROLÜ - 22 OCAK 21hafta+3gün
20-24 haftaları arasında detaylı bir anatomi kontrolu yapılması gerekiyor. Bu hem Türkiye’de hem de İrlanda da gerekli görülen bir kontrol. Detaylı bir ultrason taraması diyebilirim. Bu kontrolün randevusunu ilk hastane ziyaretimde özel bir klinikten almam gerektiğini söylemişlerdi. Ayrıca ücret ödemiyecektim, hastanenin kendi özel kliniğinden alıcaktım randevuyu. Hamilelik haftama uygun olarak 22 Ocak gününe almıştım.
Yaklaşık 45 dk boyunca çok detaylı bir kontrol oldu. Bebeğimizin cinsiyetini de bu kontrolde öğrendik.
CİNSİYETİ ÖĞRENMEK
Cinsiyet konusuna İrlanda’da Türkiye’den farklı bakılıyor. Çoğu insan öğrenmek istemediği için kontrolü yapan kişi cinsiyeti anlasa bile kimseye söylemiyor. Ancak siz kontrole başlamadan cinsiyeti öğrenmek istiyorum diye özellikle belirtirseniz gördüklerinde söylüyorlar. Bu durumu hamile egzersizleri için gittiğim derslerde birkaç İrlanda’lı anne konuştum. Önceden öğrenmek hiçbir şeyi değiştirmeyecek doğumda öğrenmek en iyisi dediler. Kıyafetlerini nasıl alıyorsunuz dediğimde verdikleri cevap ilginçti. Hem kız hem erkek için alışveriş yapıp sonra kullanmayacakları renkteki kıyafetleri geri veriyorlarmış. Ya da beyaz kıyafetler alıyorlar. Sonrasında burada pek çok mağazada neden sadece pembe mavi yada beyaz bebek kıyafeti satıldığını anladım.
25.HAFTA GENEL KONTROL 22 ŞUBAT 25hafta + 6gün
Daha önceki kontrollerden farklı olarak jet hızıyla bir kontrol oldu. 2-3 dakikalık bir ultrason kontrolü ve tansiyon ölçümü ile doktor ziyaretini tamamladık. Düzenli olarak her gittiğimde verdiğim kan(Normalde her hamileden sürekli kan tahlili istemiyorlar ama benim ileri seviye kansızlık sorunum yüzünden takip etmişlerdi) ve idrar örneklerini de verip bir sonraki randevu için tarihi alıp çıktık hastaneden. Çok kısa sürmüştü üstelik de ben bebeğimi hiç görememiştim ultrasonda.
AŞILAR
Hamileliğim sonbahar kış ve ilkbahara denk gelince herkesin en korktuğu şey grip olmamdı. Hastanedeki doktor ve hemşireler her kontrolde grip ve boğmaca aşısını olup olmadığımı soruyorlardı, ben de sabırla olmadığımı söylüyordum. Sonunda boğmacanın doğumdan sonra bebeği de koruduğunu ve bebeğin doğumdan sonra boğmaca kapma riski olduğunu öğrenince onu yaptırmaya ikna oldum ve GP ziyaretimde yaptırdım. Eğer bu aşıyı olacaksanız GP’den randevu alırken belirtmeniz lazım ki aşıyı sizin için önceden hazırlayabilsin. Grip aşısını hamilelikten önce hiç olmamıştım hamileyken de olmadım. Her iki aşı da zorunlu değil o yüzden sizin tercihiniz, kendiniz ve bebeğiniz için doğru olduğunuz seçimi yaparak ilerleyebilirsiniz.
30.HAFTA GENEL KONTROL 22 MART 29hafta + 6gün
Bir önceki kontrol gibi bu da oldukça kısa sürdü. Doktor sorularımı cevapladı. Bütün kontrollerde sorularıma yeterli cevaplar aldım. Kontroller kısaydı ama ilgisizlik hissetmedim bu yüzden.
33.HAFTA GENEL KONTROL 19 NISAN 33hafta + 6gün
Bir önceki kontrol gibi bu da oldukça kısa sürdü. Doktor sorularımı cevapladı. Bebeğin kilosunu sorduğumda elindeki makinanın bunu ölçemediğini ama bebeğin karın ölçüsünün haftasına uygun olarak ilerlediğini söyledi.
36.HAFTA GENEL KONTROL 10 MAYIS 36hafta + 6gün
Bir önceki kontrol gibi bu da oldukça kısa sürdü. Doktor bu haftadan sonra bir hafta GP bir hafta hastane olmak üzere her hafta kontrol edilmemi söyledi. GP kontrollerinde sadece tansiyonumu ölçüp elle karın muayenesi yapıp bir de halimi hatırımı sorup sohbet ediyordu. O yüzden hamileliğim boyunca toplamda 2 kere gittim GP ye, birinde de boğmaca aşısı oldum zaten. Bu hafta da gene kilosunu öğrenemeyince merakıma yenik düştüm ve sırf kilosunu öğrenebilmek için özel bir kliniğe kontrole gittim.
ACİL ZİYARETİ 38. HAFTA 38hafta + 6gün
Sabah bebeğin hareketlerini 3 saat kadar hissetmeyince eşim de ben de panik yapıp hastaneye gittik. Bütün kontrollerde ve eğitimlerde bebeğin hareketini 2 saat hissetmezseniz mutlaka hastaneye gelin diyordu, biz de kendimizi o sabah hastanenin acil servisinde bulduk. NCT ye bağladılar, bebekle ve benimle ilgili detaylı kontroller yaptılar. Gittiğimiz saatte acil servisin boş olmasından mıdır yoksa hep mi böyle bilmiyorum ama çok güzel ilgilendiler. Öğleye doğru her şeyin yolunda olduğuna emin olduklarında hastaneden ayrıldık. Aynı gün öğleden sonra rutin kontrolüm olduğu için çok uzaklaşmadık.
38.HAFTA GENEL KONTROL 24 MAYIS 38hafta + 6gün
Sabah her şeyin yolunda olduğunu öğrenmiştim bu kontrolde de doktora doğumun işareti var mı diye sormak istiyordum. Doktor herhangi bir işaret görmediğini söyleyip 1 hafta sonra tekrar gelmemi istedi.
39.HAFTA DOĞUM 39hafta + 1gün
Perşembe günü gittiğim son kontrolden 2 gün sonra cumartesi sabahı 5'de başladı doğum maceram. 13,5 hafta gibi gelen 13,5 saatin sonunda bebeğim koynumdaydı. Doğum boyunca gösterilen ilgi, ebelerin yaklaşımı, moral vermesi, sancılar süresince destek olmaları hepsi çok güzel anılar olarak yer aldı. Epidural istediğimde uzman bir anestezist tarafından hızlıca uyguladılar. 3 gece hastanede kaldıktan sonra kızımla beraber taburcu oldum. Bu 3 gün süresince hastanede ebelerin, hemşirelerin tavrı ve desteği çok güzeldi. Çekinmeyin neye ihtiyacınız varsa isteyin, aklınıza gelen herşeyi sorun mutlaka.
Dilerim bu yazıyı okuyan ve hamile olan herkes benim gibi keyifli bir serüven yaşar, minnoşunu koynuna alır ... :)
